Inleiding
Als je het
Internet afstruint, kom je heel wat sites tegen waarin ex zeevarenden
hun memoires hebben opgeschreven.
Veel van die
sites - die er overigens vaak erg fraai en gedetailleerd uitzien -
roepen prettige herinneringen op. En die herinneringen leidden dan
weer tot de gedachte ook iets voor het nageslacht toe te vertrouwen
aan het virtuele papier. Hopelijk leidt dit weer tot reacties; het
is immers een natuurkundige wet: actie is reactie.
Ik heb gevaren
als marconist of zoals dat later heette Radio Officier. De
internationale nickname was sparks of Tuan knetterrrrr
(in het Maleis). Mijn eerste reis maakte
ik in oktober 1965 op het m/s Gaasterland / PEFJ. Ik was toen
assistent R/O en mijn chef was de heer Vegter. R/O Vegter overleed
helaas veel te jong een paar jaar later. Mijn opleiding volgde ik op
de Hogere Zeevaartschool aan de Pieter de Hooghweg in Rotterdam. De
leraar die ons morse bijbracht was de heer La Rivière. Hij had ook
nog als telegrafist bij de KLM gevlogen. De leraar electrotechniek
was de heer Sonnenberg en uiteraard hadden we leraren Engels,
wiskunde en aardrijkskunde. Hun namen kan ik me niet goed meer
herinneren, maar als ik er nog achterkom, komen ze hier te staan.
Wie weet biedt www.schoolbank.nl
nog uitkomst.
Waarom wilde ik
gaan varen? Volgens mijn ouders zat dat er al heel vroeg in. Ik heb
nooit getwijfeld aan wat ik later worden wilde: zeeman. Ik vermoed
dat dit komt door de boeken van Bulletje en Bonestaak die ik heb
'verslonden'.
Ik
had 16 boekjes van Bulletje en Bonestaak, maar er waren er veel
meer. Op een of andere manier ben ik die boekjes kwijtgeraakt. Ik
neem aan dat iemand aan deze inmiddels als een collectors item
geclassificeerde 'literatuur' veel plezier beleeft. Bulletje en
Bonenstaak hadden vaders die op hetzelfde schip de m/s Herkules
kapitein en eerste stuurman waren. B&B waren als verstekeling
meegevaren en moesten aan boord blijven waar zij allerlei avonturen
meemaakten. Nou dat wilde ik ook wel kennelijk.
HIER
kan je het verhaal van B&B ook als PDF ophalen, met dank aan
gepensioneerd gezagvoerder Kees de Ru die het mij doorstuurde.
Maar natuurlijk waren er ook de verhalen van Sietse en Hielke
Klinkhamer; de kwajongens met een gouden hart die een afgedankte
sloep tot een razendsnelle motorboot: de Kameleon hadden omgebouwd
en daarmee spannende avonturen beleefden.
Dus na de
middelbare school wilde ik naar de zeevaartschool. Ik had echter nog
niet goed nagedacht over de functie die ik als zeeman dan zou willen
hebben. Stuurman, scheepswerktuigkundige of ja, wat had je nog meer
eigenlijk ? Ik wilde varen en het maakte eigenlijk niet uit hoe of
wat. Sinds mijn achtste jaar droeg ik echter al een bril en dat
betekende al meteen dat ik stuurman en WTK wel kon vergeten. Met de
boeken van Bulletje en Bonenstaak in gedachten wilde ik bij nader
inzien toch wel een officiersfunctie en toen bleek dat er nog een
beroep bestond dat je als scheepsofficier kon uitoefenen: marconist
! Eigenlijk kwam dat prima uit, want als kind had ik al veel
geknutseld met elektriciteit (schakelaartjes, lampjes, enz.) uit
bouwdozen. Het spreekt me overigens nog steeds aan: alleen al de
geur van een printed circuit board met componenten vind ik heerlijk.
Wat je bij zo'n
opleiding voor marconist of welke functie aan boord dan ook niet
leert, zijn de specifieke scheepsuitdrukkingen en woorden die aan
boord worden gebruikt. Met dank aan oud-collega Arie v/d Ruit kan je
HIER veel leren van de scheepstaal en nautische afkortingen.
Overigens kom je enkele daarvan ook al tegen in de boeken van
Bulletje en Bonestaak.
Mijn vader deed
nog een poging om me het varen uit het hoofd te praten door me in
contact te brengen met een bevriende ex marine-officier die mij zou
gaan vertellen welke ontberingen hij allemaal had meegemaakt. Op de
bewuste avond dat hij mij dat allemaal ging vertellen, vond ik het
steeds spannender en interessanter worden, zodat - als ik nog enige
twijfel had gehad - ik nu voor 100% zeker wist wat ik wilde: varen !
Het kan ook zijn dat ik een bepaald zoutwater-gen van mijn opa heb
geërfd, want hij had als HWTK gevaren voor het begin van de tweede wereldoorlog.
Helaas overleed hij in 1942 zodat ik nooit zijn sterke
verhalen heb kunnen horen. Kort na de eerste wereldoorlog, in het
begin van de twintiger jaren van de 20e eeuw, is hij opgehouden met
varen omdat er ontzettend veel mijnen lagen in de Noordzee. Hij
verdiende wel een lekker centje door het gevarengeld dat hij
hierdoor kreeg, maar het risico was voor een vader van een gezin met
zeven kinderen toch te groot. Mijn overgrootvader overigens was
havenmeester in Amsterdam (derde petroleumhaven). Dus helemaal
'vreemd' was mijn afwijking niet. Hieronder staan de gemaakte reizen
in mijn monsterboekje. En inmiddels ben ik radiozendamateur.
Callsign PC4Y.
Wat
zeker vermeld dient te worden is dat ex collega R/O Jan Noordegraaf
(1927-1990) prachtige boeken heeft geschreven over het beroep
marconist en meer in het algemeen over maritieme ervaringen. Op deze
site vind je daar veel meer informatie over.
Met
dank aan zijn dochter Marina die er voor heeft gezorgd dat zijn
boeken werden gedigitaliseerd en nu ook als PDF en Epub kunnen orden
gedownload.
Laat me
even weten als er auteursrechten rusten op sommige afbeeldingen.
©
Ga naar de
bovenkant van deze pagina