De zeevaartschool
s/s Nieuw Amsterdam
1969 - 1973Download English summary in PDF
De Zeevaartschool
Omdat ik in Den Haag woonde, lag het voor de hand dat ik naar de zeevaartschool ging in Rotterdam. Aan de Pieter de Hoochweg. De Hogere Zeevaartschool. De opleiding voor marconist zou twee jaar duren. Ik had toelatingsexamen moeten doen want ik had MULO-A.
Het betekende 's-morgens vroeg met de fiets naar het Hollands Spoor in Den Haag en met de trein naar Rotterdam en dan met de fiets of de tram naar de Westzeedijk. De Pieter de Hoochweg lag daar achter.
Voor de tram had je een zogenoemde stamkaart als een abonnement. Het waren nog tramstellen met een open achterkant waar je op kon springen en waar je met een draaihandle de rem kon vastzetten. Er was altijd een vast groepje dat met de trein aankwam en met de tram meeging en het gebeurde vrij regelmatig dat door één van ons de rem werd vastgezet, waarna de conducteur nijdig naar achter kwam. Nadat dit een paar keer was gebeurd, werden onze stamkaarten ingenomen. Die konden we met een reprimande weer ophalen bij het RET hoofdkantoor.
In de middagpauze aten we in de schoolkantine en speelden we klaverjas. Inzet: één kwartje. Later gingen we pokeren, maar het bleef dubbeltjes- en kwartjeswerk.
Omdat ik MULO-A had, kostte me de wiskunde de meeste moeite, omdat ik nog geen goniometrie had gehad en ook nog geen logarithmen. Dat was dus flink aan de bak. De wiskundeleraar was de heer van Weele als ik me goed herinner.
Met aardrijkskunde leerde je ook de kuststations waarmee je - afhankelijk van route en bestemming - verbinding moest zoeken. En ook wanneer die kuststations weerberichten of tijdseinen uitstuurden. Je leerde ook welke radiobakens konden worden gebruikt voor radiopeilingen met de richtingzoeker. Als R/O moest je immers dagelijks een proefpeiling doen en daarvan een aantekening maken in het journaal. Op deze site kan je nog geluidsopnamen horen van de verschillende kuststations in de wereld. Klik op de knop coast stations, rechtsboven.
Het leren seinen en ontvangen van morse-code ging me wonderwel goed af. Er waren ook leerlingen die na een paar maanden afhaakten omdat ze kennelijk onvoldoende ritmegevoel hadden. Toen ik voor de keuring moest opkomen in verband met de toen nog geldende militaire dienstplicht en ik samen met nog een twintigtal potentiele landverdedigers de morseproef moest afleggen, keek iedereen bij mij af. Ik had na een jaar wel met zo'n 12 woorden leren seinen en ontvangen. Daarna werden we met de morselessen op school als klas op een ontvanger aangesloten en moesten we weerberichten ontvangen en zonder fouten opschrijven. Nog later moesten we ook de PDRH pers van het ANP ontvangen om 16:00 uur GMT. PDRH de PCH px. Dit betekende zoveel als: oproep aan alle schepen met een Radio Holland contract HIER Scheveningen Radio voor Persbericht. Vanzelfsprekend moesten we ook heel veel reglementen leren en natuurlijk de Q-codes. Onze leraar 'seinen- en opnemen' was de heer La Rivière. Hij had nog als marconist bij de KLM gevlogen.
Hoogtepunten waren ook de lessen sloepsgast. In een havenkom langs de Maasoever lagen sloepen van de zeevaartschool waar we met een ex bootsman les kregen in het geven van leiding aan een sloep met mensen. We moesten allereerst leren roeien. Haal op gelijk! En als het niet gelijk ging schold de boots je uit. 'Duizend bommen en granaten'. Ik slaagde als sloepsgast. Met de hoop het nooit in praktijk te hoeven brengen. Met de Titanic ging dat ook niet zo geweldig.
Met de electrotechniek en de radiotechniek ontstond mijn interesse en verwondering voor electronica. We hadden een goede leraar: de heer Sonnenberg. De praktijklessen kregen we van de heer Pieterse; met dank aan oud collega Leo Maarse, die me de heer Pieterse weer in herinnering bracht. Ik leerde hoe een heel zwak ethersignaal door een radiobuis werd versterkt en hoe een afstemcircuit werkte. Hoe een eindtrap zorgde voor voldoende vermogen om een speaker of hoofdtelefoon 'aan te sturen'. Van een superheterodyne ontvanger leerde ik het schema lezen en dito van de zenders. Ik leerde navigatiesystemen als Loran en Decca en ook de richtingzoeker. Thuis bouwde ik een morse-apparaatje; een multivibrator. Staat overigens nu ook nog steeds in menige postorder catalogus, maar dan betekent het heel wat anders J. Hiermee kon ik zelf morse oefenen. Later bouwde ik ook een versterker waarop ik de pick-up aansloot.
Op een zeker moment moest er ook een uniform komen. Bij Cohen in Rotterdam werd de 'uitzet' gekozen, met pet en tropenuitrusting en jasje toetop. Dat laatste hebben vele collega's nooit gedragen, maar ik kwam op een zeker moment ook op de passagiersschepen van de HAL en daar werd het wel gebruikt. Gelukkig, want het was een diepte investering. Niet voor mij overigens, want ik had zelf geen rooie cent en dus betaalden m'n ouders de uitrusting. Ik geloof dat het als een lening was bedoeld, maar ik heb het nooit terug hoeven te betalen.
Wat je tijdens de opleiding niet leerde waren de specifieke 'nautische uitdrukkingen' die aan boord worden gebruikt. Als je HIER klikt kan je veel leren, met dank aan oud-collega Arie v/d Ruit.
En als je zelf eens wat met morsecode wilt proberen, klik dan HIER.
Ik was er zo op gefocussed te gaan varen dat ik na anderhalf jaar al examen mocht / kon doen en ik in maart 1965 naar de Scheveningseweg nummer 6 fietste voor het afleggen van het Rijksexamen telegrafist op de koopvaardij. En met succes. Nu solliciteren bij Radio Holland. Er was schaarste aan R/O's, dus dat zou wel lukken. Ik werd aangenomen maar moest eerst een half jaar worden klaargestoomd voor het echte werk, incl. radartechniek. Ik slaagde en kreeg een bonus van fl. 125,--.
Nu was het wachten op een schip!
Op 12 mei 2011 deed ik examen voor de N licentie voor radiozendamateur. Na al die jaren weer eens een QSO maken leek me wel leuk. 48 jaar (!) na de zeevaartschool toch weer in de ether. En op 19 maart 2014 haalde ik mijn Full License als zendamateur. Roepletters zijn nu PC4Y.
